Sommige baby’s vallen makkelijk in slaap en slapen dan ook lekker. Andere baby’s hebben er wat meer moeite mee. Je hoort vaak dat white noise dan kan helpen om je kleintje lekker te laten slapen. Maar wat is white noise eigenlijk? Hoe kun je white noise het beste gebruiken? En helpt het echt?
Lees het allemaal in dit artikel!
Wat is white noise?
Even een klein lesje natuurkunde. Het is eigenlijk heel makkelijk. Geluid bestaat uit een frequentie en een amplitude. De frequentie bepaalt de hoogte van het geluid, de amplitude bepaalt de sterkte van het geluid. Bij witte ruis is de gemiddelde amplitude over het hele frequentiebereik hetzelfde. Dat betekent dus dat alle tonen even hard zijn. Dat vormt dan de witte ruis. Dit is het typische geluid dat je hoort als een zwart-wit televisie op sneeuwbeeld staat. In de praktijk worden monotone geluiden (waarbij de sterkte over een groot deel van het frequentiebereik hetzelfde is) ook witte ruis genoemd. Hierbij kun je denken aan baarmoeder geluiden, het ruisen van de zee, regengeluiden, de douche of een stofzuiger.
Andere kleuren ruis
Naast witte ruis bestaat er ook zoiets als roze, blauwe, bruine ruis en nog meer kleuren van de regenboog. Dit zijn allemaal onderverdelingen van de witte ruis, afhankelijk van de sterktes bij bepaalde toonhoogten.
Roze ruis lijkt op witte ruis, maar de lagere geluiden zijn hier iets harder en de hogere geluiden iets zachter. Daarom klinkt deze ruis vaak net wat fijner. Het is laag, monotoon en diep. Voorbeelden hiervan zijn de baarmoedergeluiden of hartslag en de golven van de zee. Voor baby’s rond de drie maanden zijn deze geluiden het fijnst. Voor jongere baby’s kun je ook de ‘gewone’ witte ruis gebruiken waarin wat meer hoge tonen zitten, zoals de stofzuiger of haardroger.
Bruine ruis is nog sterker in het diepe bereik en heeft geen tonen in het hoge bereik, zoals de witte of de roze ruis. Een goed voorbeeld hiervan is een harde wind. Het kan helpen om te ontspannen en de slaap te verbeteren.
Blauwe ruis heeft juist veel hoge tonen. Dit kun je vergelijken met het sprenkelen van water of het gesis dat je krijgt als er een knik in een waterslang zit. Blauwe ruis wordt nauwelijks gebruikt om beter te kunnen slapen.
Paarse ruis kun je zien als het neefje van de blauwe ruis. Het heeft nog meer hoge tonen dan blauwe ruis. Het wordt ook wel paars lawaai genoemd.
Hoe werkt white noise?
Er zijn diverse verklaringen waarom white noise helpt om beter te slapen.
Eén verklaring is dat de oren minder gevoelig worden met omgevingsgeluid. Denk maar eens aan een druppelende kraan: overdag zul je deze met allerlei andere geluiden in de omgeving waarschijnlijk niet eens opmerken, maar in de nacht als de omgeving stil is kan dit behoorlijk irritant zijn. Witte ruis verhoogt de drempelwaarde en de druppelende kraan of andere geluiden vallen dan minder op. Deze gevoeligheid voor geluid is er vooral tijdens de lichtere slaapfasen - aan het begin en aan het einde van een slaapcyclus.
Een andere verklaring is dat hersenen altijd op zoek zijn naar (akoestische) prikkels.
Dit heeft te maken met ons oerinstinct: de eerste mensen moesten altijd alert zijn op gevaren om hen heen. Hoewel dit nu niet meer nodig is, zijn onze hersenen hier nog steeds alert op. Met witte ruis krijgen de hersenen deze prikkels waar ze naar zoeken, zonder dat ze overbelast worden. Daarvoor is het geluid veel te monotoon.
Tenslotte kan witte ruis, zoals de hartslag of baarmoedergeluiden, je baby herinneren aan het geluid dat hij in de baarmoeder hoorde. Dit is vertrouwd en geeft een veilig gevoel. Als het dan ook regelmatig wordt ingezet bij bijvoorbeeld het bedtijdritueel, versterkt dit het geborgen gevoel.
Waarom witte ruis helpt is waarschijnlijk een combinatie van bovenstaande factoren. Het is een monotoon geluid dat andere geluiden neutraliseert. Hierdoor wordt je minder snel afgeleid en schrik je minder van omgevingsgeluiden. Bovendien klinkt het vertrouwd en als je het ook nog eens regelmatig gebruikt, krijg je het Pavlov-effect en wordt witte ruis een slaapassociatie.
Kun je witte ruis veilig gebruiken?
Er is wetenschappelijk gezien nog relatief weinig bekend over het gebruik van witte ruis. Om deze reden, en ook omdat er afhankelijkheid kan ontstaat, raadt het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid het gebruik van witte ruis af (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid | Onderbouwing (jgzrichtlijnen.nl).
Toch kan witte ruis wel helpen, mits je ook werkt aan een goede slaapbasis.
Door met witte ruis te werken kun je een ritme opbouwen dat past bij jouw baby. Op het moment dat je dan een fijn ritme hebt, kun je ervoor kiezen om de witte ruis geleidelijk af te bouwen (maar dat hoeft natuurlijk niet).
Kan witte ruis dan gehoorschade veroorzaken? Gelukkig niet als je het goed gebruikt. Er is onderzoek gedaan naar mogelijke gehoorschade (Infant sleep machines and hazardous sound pressure levels). Daaruit blijkt dat als het geluid onder de 65dB blijft en op 30 cm afstand staat, is er geen gevaar voor gehoorschade.
Hoe kan ik white noise gebruiken?
White noise kun je goed inzetten als het inslapen lastig gaat, als het doorslapen moeilijk is, bij prikkelgevoeligheid of als er veel geluid in de omgeving is. Belangrijk is om hierbij te beseffen dat witte ruis geen wondermiddel is. Je zult tegelijkertijd ook moeten werken aan een goed slaapritme.
Hoe je witte ruis het beste kunt introduceren is als volgt:
- Introductie. Je kunt direct aan de slag met de introductie van white noise. Je hoeft hier echt niet te wachten op ‘het juiste moment’. Je kunt dus gelijk beginnen. Bij de één zie je gelijk het effect van white noise, bij de ander is het nog even wennen. Het is soms ook een kwestie van even uitproberen op welk geluid (welke kleur ruis) je kindje goed reageert. Heb je de goede ‘kleur’ gevonden? Gebruik dan altijd hetzelfde geluid, zodat dit ook echt een vertrouwd geluid wordt.
- Volume. Om eventuele gehoorschade te voorkomen moet het geluid dus onder de 65dB blijven (bij de PIKO is dit automatisch het geval). Daarnaast moet je het volume ook weer niet te zacht zetten, want dan verdwijnt het effect. Het volume van een stromende douche is over het algemeen prima.
- Zorg voor een rustige slaapomgeving. Hoewel de white noise omgevingsgeluiden maskeert, betekent dit natuurlijk niet dat hier helemaal geen harde geluiden ‘doorheen’ komen. Houd de slaapomgeving dus rustig. Denk hierbij ook aan het slaapplekje zelf: dus ook geen speelgoed, felle kleuren of knuffels in bed.
- Gebruik het als ondersteuning van rust, ritme en regelmaat. White noise is geen wondermiddel, maar het kan wel helpen om een ritme te vinden dat bij je kindje past. Door altijd hetzelfde geluid op dezelfde manier te gebruiken - bijvoorbeeld als onderdeel van het bedtijdritueel - helpt dit om een fijn ritme te vinden.
- Afbouwen. Heb je een fijn ritme gevonden? Begin dan niet te snel met afbouwen, maar zorg er eerst voor dat de basis er echt stevig is. Vaak zie je dat je baby vanaf ongeveer een jaar de white noise niet meer echt nodig heeft. Afbouwen kun je eenvoudig doen door het geluidsniveau steeds wat zachter te zetten. Lukt het even niet? Dan blijf je even bij het oude geluidsniveau.
Conclusie
White noise kun je goed inzetten als het inslapen lastig gaat, als het doorslapen moeilijk is, bij prikkelgevoeligheid of als er veel geluid in de omgeving is. Het is echter geen wondermiddel: het is belangrijk om tegelijkertijd aan de slaapbasis te werken.
Dit doe je door rust, ritme en regelmaat voor je baby te creëren. Dat is niet altijd even makkelijk: je 'gewone' leven is best wel druk. Jullie werken, willen een keer op bezoek en gaan op vakantie of een weekendje weg.
Om je baby toch rust, ritme en regelmaat te geven zónder je eigen leven helemaal aan de kant te zetten, hebben wij de PIKO ontwikkeld.
PIKO helpt
De PIKO werkt met witte ruis als ondersteuning van het slaapritme. Je kunt het soort ruis (wit, roze, bruin) en de duur ervan instellen. Bovendien kun je ervoor kiezen om dit geluid af te spelen als je baby onrustig is (huilt).
De witte ruis is een onderdeel van de PIKO die je baby rust, ritme en regelmaat geeft.
De PIKO is een slaapcoconnetje voor je baby dat ervoor zorgt dat je baby een fijn ritme krijgt. Je kunt het overal gebruiken (in bed, in de wieg, in de box, bij opa/oma, op vakantie), zodat je baby een vaste slaapplek heeft waardoor gewoontes inslijten en je baby makkelijk in slaap valt.
Het dempt het licht met 95% en zorgt voor een prikkelarme en geborgen slaapomgeving, zodat je baby beter kan slapen. Ook zorgt het voor een vertrouwd geluid, waar je baby ook is, zodat een baby zich geborgen voelt en goed kan slapen. Dit geluid gaat ook aan als je kindje huilt, waardoor de slaapjes langer gaan worden.
Én je krijgt ook nog eens passend advies van een gecertificeerd slaapcoach, zodat jij niet meer hoeft te twijfelen of je het wel goed doet, maar een ritme vindt dat bij jou en je baby past.
De PIKO helpt jullie om je baby beter te laten slapen, zodat deze speciale periode er weer één wordt waar je van kunt genieten.
Wil je meer informatie over de PIKO, bekijk dan onze - speciaal door slaapcoaches ontwikkelde - PIKO sleeper.
Heb je nog vragen? Stuur ons dan een berichtje, je krijgt altijd antwoord.
Slaap lekker, Francien (slaapcoach en founder PIKO)
