Had je net een fijn ritme en staat het nu weer allemaal op zijn kop? Creëer je rust en regelmaat maar slaapt je baby toch niet lekker de laatste tijd? Grote kans dat je dan te maken hebt met een slaapregressie.
Slaapregressie klinkt misschien als iets negatiefs, maar dat is toch niet.
Je kindje krijgt bij een slaapregressie als het ware ‘nieuwe software’. Net zoals bij nieuwe software, kan het even wennen zijn om ermee te werken.
Maar na een tijdje zul je zien dat het juist makkelijker gaat. Je baby kan bijvoorbeeld langer achter elkaar kunnen slapen en kan ook tussendoor langer wakker blijven. Het is dus eigenlijk progressie! Toch noemen we het slaapregressie omdat er vaak (veel) onrust aan vooraf gaat. In dit artikel leg ik uit wat slaapregressie is, wanneer je een slaapregressie kunt verwachten en wat je dan het beste kunt doen.
Wat is slaapregressie?
Je bent vast wel bekend met ‘groeisprongen’. Het moment waarop een baby even een enorme stap voorwaarts maakt. Dat is zo overweldigend dat alles even op zijn kop staat. Dan is je baby wat moeizamer, eufemistisch uitgedrukt. Hij vraagt vaker een voeding, is wat moeilijker in de omgang en op het moment dat je de fase ‘help wat moet ik doen, ik weet het echt niet meer’ hebt bereikt, slaat het weer om en heb je weer het liefste kindje van de hele wereld. Zo’n sprong dus.
Een slaapregressie kun je vergelijken met zo’n groeisprong, maar dan op het gebied van ontwikkeling en slapen. Vaak is het dan even wat rommeliger voordat je weer in rustiger vaarwater komt en ziet dat alles eigenlijk beter is geworden.
Waarom slaapregressie?
Je baby ontwikkelt zich voortdurend. Voor de ontwikkeling en groei van het brein van je kleintje is slaap heel belangrijk. Omdat je baby zich steeds verder ontwikkelt, wordt de slaap daarop ook aangepast. Zo heeft een pasgeboren baby een heel ander slaapritme dan een kleintje van een jaar.
De ontwikkeling van slaap gaat in sprongetjes. Dit heet dus een slaapregressie. Na zo’n sprongetje zul je zien dat de slaap van je baby zich verder ontwikkeld heeft: hij kan slaapjes makkelijker aan elkaar koppelen, slaapt langer en kan tussendoor ook langer wakker blijven.
Hoe lang duurt slaapregressie?
Een slaapregressie duurt ongeveer 2 tot 6 weken. De ene baby heeft er weinig last van en de andere baby is er heel gevoelig voor.
Hoe herken je een slaapregressie?
Bij een slaapregressie gaat het slapen ‘ineens’ minder goed. Je had misschien een fijn ritme, maar dat is niet meer echt terug te vinden. En zelfs bij een baby die nog niet echt goed in een ritme zit, merk je verschil. Typisch een moment waarop wordt gezegd dat het ‘vast een tandje is’ of ‘een sprongetje’. Maar je baby is zich gewoon aan het ontwikkelen.
Je herkent een slaapregressie aan de volgende punten:
- je baby is vier, acht, twaalf, achttien of vierentwintig maanden oud, ongeveer.
- je baby wordt ‘ineens’ ’s nachts vaker wakker.
- je baby slaapt nu veel lichter, terwijl hij eerst dieper, langer en vaster sliep.
- je baby is niet ziek, hongerig of slachtoffer van ander babyleed.
- er is geen groeispurt. Want dat is toch net weer wat anders.
Slaapregressie of groeisprong?
Groeisprongen vallen (deels) samen met slaapregressies. Toch zijn groeisprongen niet hetzelfde als slaapregressies. Een groeisprong heeft alles te maken met groeien. Een slaapregressie heeft veel meer te doen met enorme mentale en fysieke veranderingen.
Tijdens een groeisprong merk je goed waarom je baby vaker wakker wordt (voeden). Tijdens een slaapregressie hoeft die link er niet te zijn. Je baby wordt vaker en eerder wakker, maar je weet eigenlijk niet waarom (dat klopt, want de oorzaak zit in zijn koppie). Daarnaast duren groeisprongen niet zo lang, hooguit een week. Een slaapregressie kan wel tot zes weken duren.
Zoek je een vuistregel? Gebeurt het ineens en weet je niet waarom, wat doe je verkeerd? Dan heb je vaak met een slaapregressie te maken. Zie je het aankomen, heb je een hongerige baby die vaker komt voor een voeding, zakt het dan gestaag af, duurt het een weekje? Dan heb je een groeisprong te pakken.
Welke slaapregressie momenten zijn er?
Gedurende baby’s eerste levensjaar komt hij drie slaapregressies tegen: 4 maanden, 8 maanden en 12 maanden. Daarna is er nog een slaapregressie moment op 18 en 24 maanden. Slaapregressie van 4 maanden is het meest bekend/berucht, omdat deze echt wel heftig kan zijn.
Slaapregressie 4 maanden
De eerste, de beste, en bij deze kun je de klok erop gelijk zetten. Meteen even een pittige! Het is vooral even slikken als je baby al lekkere slaapjes deed en deze nu ineens inlevert. Dat voelt dan toch een beetje als het paradijs proeven maar er niet mogen blijven. Precies ook op zo’n moment waarop je een beetje je weer tot jezelf komt en misschien ook net weer wilt gaan werken. Niet zo handig, niet zo fijn.
De 4-maandenregressie is een belangrijke op slaapgebied, want de slaappatronen worden nu volwassen en gaan meer op die van de grote mensen lijken. Op dit moment verandert er dus heel veel in je baby’s brein en slaappatronen. Maar voordat je daar bent is er dus deze regressie. Het resultaat: je baby wordt weer of vaker wakker ’s-nachts en doet kortere slaapjes overdag. Hazenslaapjes komen nu vaak voor. Tussen de twee slaapcycli (na 45 minuten) als je geluk hebt, maar met een beetje pech waakt je kleintje al halverwege omdat de overgang van de ene naar de andere slaapfase een te grote uitdaging is geworden.
Slaapregressie 8 maanden
Een fase waarin je baby weer hele grote ontwikkelsprongen maakt. Kruipen, optrekken en misschien zelfs al staan of de eerste stapjes lopen: het kan want deze fase loopt vanaf acht maanden en kan er dus ook of nog zijn op negen of tien maanden. De fysieke mogelijkheden van je baby exploderen op het moment, echt alles staat op zijn kop. Dus ja, alleen al de indrukken en nieuwe mogelijkheden zijn genoeg om het slapen te verstoren, komt daar ook de rest nog bij. En dat is een boel, want niet alleen in ontwikkeling, ook in hechting gaat je baby naar een nieuwe fase.
Slaapregressie 12 maanden
Dit regressiepunt kan voelen als een aansluitend vervolg op de vorige. Want met een beetje pech zet je baby die wat later in en houdt het even aan en dan blaas je alweer het eerste kaarsje op de verjaardagstaart uit, zonder echte pauze. Het is ook meer een eind dan een begin, dat wel. En niet iedere baby pakt deze, dus keep your fingers crossed. Deze fase is vrij mild, want het slapen zelf kan wel goed gaan. Alleen die slaapjes, die kunnen een uitdaging worden. Hoe je zoet in een ritme slapende baby ineens verandert in een ‘ik wil maar 1 slaapje doen’ dreumes of een ‘ik heb totaal mijn ochtendslaap echt niet nodig’ 1-jarige. Weet je niet beter, dan ga je hier misschien in mee omdat je denkt dat het tijd is voor één slaapje in plaats van twee. En dan ga je van kwaad tot erger, omdat je een oververmoeide Gremlin in het ledikantje krijgt. Dus: skip dat slaapje nog niet.
Slaapregressies 18 en 24 maanden
Is het dan klaar?
Helaas.. Op 18 maanden vind je zelfs nog een pittige slaapregressie en ook op 24 maanden is je baby weer aan de beurt. Dat klinkt wellicht een beetje negatief. Dat komt omdat slechter slapen nu niet echt vrolijke ouders en kindjes geeft. Maar het heeft zeker ook een positieve kant! Niet alleen is je kleintje voortvarend aan het groeien, hij wordt ook groter, kan weer meer. En dat betekent ook: beter slapen. Straks dan.
Wat kan je doen tijdens een slaapregressie?
Groeisprongen, slaapregressie, je baby wil niet slapen …pfff… het kan allemaal voelen alsof het allemaal tegelijkertijd komt, hetzelfde is en eeuwig duurt. Die gebruiksaanwijzing….dat zou toch best handig zijn. Ik help je een klein handje op weg.
| Wanneer | Fase | Omschrijving |
| 0-2 maanden | rood licht | Geen nieuwe dingen doen of introduceren. je baby begint aan zijn eerste ontwikkelfase (oriëntatie) en is bezig met zijn basishechting. Hij krijgt op de leeftijd van zes weken een circadiaans ritme, dat verandert alles in slaapland. Leg een basis voor goede slaapgewoonten: vermijd te veel prikkels, let op de wakkertijden (75-90 minuten) en houd alles voorspelbaar: het slapen wordt zo voorspelbaar voor je baby. |
|
2-4 maanden
|
groen licht | Hier kom je in rustiger vaarwater. Werk aan goede slaapgewoonten en zorg voor een fijn ritme, waarbij je let op de wakkertijden (45-75-90 minuten). Je kunt ook een bedtijdritueel gebruiken, dit hoeft niet lang te zijn als het maar steeds hetzelfde is. Door steeds hetzelfde bedtijd ritueel te gebruiken, weet je baby wat er komen gaat en komt hij makkelijker in een ritme. |
|
4-6 maanden
|
rood licht | Het eerste slaapregressiemoment is daar. Je baby gaat ook naar de tweede ontwikkelfase en heeft voorspelbare reacties nodig. Slaappatronen veranderen. Pappen en nathouden is hier het devies, zorg dat je niet te veel onwenselijke slaapassociaties ‘maakt’ en blijf letten op de wakkertijden die bij deze leeftijd horen (90 minuten ritme). |
|
6-8 maanden
|
groen licht | Hoewel deze fase beter is, gaat het nog niet echt soepel en dat heeft alles met de voorgaande fase te maken. Maar dit is wel een moment waarop het vaarwater weer rustiger wordt. Tijd om goed aan de slaapbasis te werken en dat doe je door met langere wakkertijden te werken in de ochtend en namiddag, je houdt het wakkertijden aan van 2 uur in de ochtend, 90 minuten tussendoor en 3 uur in de avond. |
|
8-12 maanden
|
rood licht | Het tweede slaapregressiemoment is aangebroken. Dit is dus ergens tussen de 8 en 12 maanden (en echt niet vier maanden lang). Deze regressie is één van de slechtste momenten om aan het slapen te werken. Zowel bij zijn ontwikkeling als hechting gaat je baby ook nog naar een nieuwe fase. Dit regressiemoment heeft alles met slaapconsolidatie te maken, het samenvoegen van de slaapuren. Je baby gaat ’s nachts gewoon beter/langer slapen, net als grote mensen dat doen, en heeft daardoor overdag minder uren nodig. 2-3 uren overdag (gedurende 2-3 slaapjes) is dus prima. Volg je het 2-3-4 ritme, krijg je ook geen ‘slaapjesstaking’. |
Conclusie
Tijdens een slaapregressie maakt je baby een ontwikkeling door is zijn slaapgedrag. Daardoor kan hij aan het einde van de regressie langer wakker zijn en worden de slaapjes ook langer. Tijdens de regressie zelf kan het slapen minder goed gaan.
Bij een slaapregressie is het nog belangrijker dan normaal om rust, ritme en regelmaat voor je baby te creëren. Dit doe je door hem op tijd te bed te leggen en hem voorspelbaarheid te bieden.
Dat is niet altijd even makkelijk: je 'gewone' leven is best wel druk. Jullie werken, willen een keer op bezoek en gaan op vakantie of een weekendje weg.
Om je baby toch rust, ritme en regelmaat te geven zónder je eigen leven helemaal aan de kant te zetten, hebben wij de PIKO ontwikkeld.
PIKO helpt
De PIKO geeft je baby rust, ritme en regelmaat.
De PIKO is een slaapcoconnetje voor je baby dat ervoor zorgt dat je baby een fijn ritme krijgt. Je kunt het overal gebruiken (in bed, in de wieg, in de box, bij opa/oma, op vakantie), zodat je baby een vaste slaapplek heeft waardoor gewoontes inslijten en je baby makkelijk in slaap valt.
Het dempt het licht met 95% en zorgt voor een prikkelarme en geborgen slaapomgeving, zodat je baby beter kan slapen. Ook zorgt het voor een vertrouwd geluid, waar je baby ook is, zodat een baby zich geborgen voelt en goed kan slapen. Dit geluid gaat ook aan als je kindje huilt, waardoor de slaapjes langer gaan worden.
Én je krijgt ook nog eens passend advies van een gecertificeerd slaapcoach, zodat jij niet meer hoeft te twijfelen of je het wel goed doet, maar een ritme vindt dat bij jou en je baby past.
De PIKO helpt jullie om je baby beter te laten slapen, zodat deze speciale periode er weer één wordt waar je van kunt genieten.
Wil je meer informatie over de PIKO, bekijk dan onze - speciaal door slaapcoaches ontwikkelde - PIKO sleeper.
Heb je nog vragen? Stuur ons dan een berichtje, je krijgt altijd antwoord.
Slaap lekker, Francien (slaapcoach en founder PIKO)
